Welzijn, flexibiliteit en duurzaamheid voor Hanzehogeschool Groningen I Gispen

Aan het bestaande hoofdgebouw van Hanzehogeschool zijn twee nieuwe vleugels gebouwd. Belangrijkste insteek voor architect en interieurarchitect was met ontwerp en inrichting het welzijn en beweging van de gebruikers bevorderen en ontmoeting stimuleren. Bij dit alles hielden de ontwerpers rekening met optimaal, flexibel en duurzaam gebruik van ruimten en materialen. JHK architecten tekende de nieuwbouw. Gispen ontwierp het interieurdesign, verzorgde refurbishment en leverde nieuw en hergebruikt meubilair. ‘Onze samenwerking heeft geleid tot toekomstbestendige en flexibele onderwijs- en werkruimten, met oog voor welzijn en duurzaamheid.’

Praktische oplossingen

Hanzehogeschool Groningen draagt met overgave bij aan praktische oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Dat doet deze onderwijsinstelling met actueel onderwijs, praktijkgericht onderzoek en meer dan honderd studierichtingen, van beeldende kunst tot data sciences en van fysiotherapie tot biochemie. Ontdekken, onderzoeken, leren en studeren gebeurt elke dag weer in verschillende vormen en ruimtes: innovatielabs, collegezalen, projectruimten, flexibele leslokalen en experimentele onderwijsomgevingen. Daarbij hebben docenten en ondersteunende staf hun eigen, specifieke wensen om goed te kunnen doceren en werken: van flex- tot aanlandplek en van stilteruimtes tot makkelijk veranderbare overlegsettings. Ook ontmoeting tussen studenten, medewerkers en partners faciliteert Hanzehogeschool op verschillende manieren: in restaurants, op de boulevards en in congres- en sportzalen. Niet vreemd dus dat de architect en Gispen de opdracht kregen gezonde en duurzame leer- en werkomgevingen te creëren. Daarnaast richten ze de ruimtes zodanig in dat ontmoeting en samenwerking vanzelf plaatsvinden.

Klaslokaal van de Toekomst

JHK architecten heeft naast het exterieur en plattegronden in een Ruimteboek kleuren, materialen en sferen bepaald en een aanzet tot indeling gegeven. Hanzehogeschool wilde graag dat Gispen de bouwkundige plannen vertaalde naar een flexibel design voor de inrichting. Gispen interieurarchitect Alice Tabak deed op basis van het Ruimteboek uiteenlopende inrichtingsvoorstellen. Voor de verschillende schools (faculteiten) ontwierp ze lesruimtes, projectlokalen en een congreszaal.
‘Belangrijk voor Hanzehogeschool was het Klaslokaal van de Toekomst vormgeven. Hoe richt je een lokaal in dat tegemoet komt aan snel wijzigende behoeften voor onderwijs en onderzoek? Mijn inrichtingsvoorstellen kunnen hierop snel en makkelijk inspelen. De schetsen laten indelingen zien die veel verschillende opstellingen mogelijk maken. Natuurlijk helpt flexibel, verrijdbaar en modulair meubilair een lokaal snel te veranderen, bijvoorbeeld van frontaal en klassikaal onderwijs naar een projectlokaal of presentatieruimte.’

Hiervoor gebruikt Hanzehogeschool Gispen TMNL Scrum tafels (klapbaar, verrijdbaar en bruikbaar als whiteboard), verrijdbare Gispen JUNA banken en KOLM tafels en inklapbare Dukdalf tafels met verrijdbare SEPP schermen als flexibele scheidingselementen.

Zonering in rumoer, ruis en rust

De verschillende onderwijsplekken kennen – net als de werkplekken in de kantoren – zones van rumoer, ruis en rust. Alice: ‘Zo kunnen studenten, docenten en staf elkaar informeel ontmoeten op onderwijsboulevards. Aan Gispen TMNL Agile zit/sta projecttafels kunnen ze overleggen of projecten bespreken. Voor overleg in een besloten setting hebben we ook weer verschillende ruimtes gecreëerd. En is er behoefte aan concentratie en stilte dan is daarvoor voldoende plek in de rustzone. Met Gispen HUGG creëren we een ruimte in een ruimte en er zijn belcellen om ongestoord te werken of te spreken.’

Gezond gedrag stimuleren

Belangrijke uitgangspunten bij inrichting en meubilair waren flexibiliteit, beweging en huiselijkheid. ‘De hogeschool heeft de visie op welzijn goed omschreven in het Integraal Handboek Kwaliteit Gebouwen en Vitale Hanzeomgeving. De inrichting moet gezond gedrag stimuleren en aanzetten tot beweging. Ook de enquêtes onder stafmedewerkers, docenten en studenten lieten zien dat mensen willen bewegen tijdens hun werk: zitten en staan makkelijk afwisselen, staand of zelf wandelend over de boulevards overleggen. Naast in hoogte verstelbare tafels hebben we dynamische deskbikes, stahulpen en swoppers in de meubelmix opgenomen.’

In het design van de inrichting zie je welzijn in vele aspecten terug. Zo is de akoestiek optimaal dankzij inzet van gordijnen, panelen met vilt en visuals met akoestisch materiaal. Ook planten verhogen het welbevinden, net als het kleurgebruik: rustige blauw- en groentinten.

Restafval hergebruiken

Naast welzijn en beweging speelde duurzaamheid in dit project een grote rol. Hanzehogeschool wil in 2025 geen restafval meer weggooien, maar (laten) hergebruiken. Alice: ‘De duurzaamheidswens hebben we ingevuld met herinzet van bestaand meubilair van de school of van elders. De Circulaire Hub van Gispen heeft in deze opdracht actief meegedacht en gehandeld. Zo hebben we het meubilair van de school geïnventariseerd: het is 1 op 1 opnieuw ingezet, onderdelen zijn hergebruikt en banken en stoelen zijn herstoffeerd met duurzame stoffen, die tegen een stootje kunnen.

Gispen heeft bureaus gerefurbisht naar zit/sta elektrisch of slinger verstelbare bureaus. Oude tafelbladen zijn gebruikt voor verrijdbare tribunes, gebruikte kasten hebben een nieuwe ombouw gekregen. Bij nieuw meubilair bepaalt duurzaamheid de keuze. Zo kunnen bij beschadiging elementen worden vervangen. Aan het einde van de levensduur kunnen alle onderdelen weer worden hergebruikt of als grondstof gerecycled worden. Duurzaamheid heeft in dit project vele gezichten.

Hoe bevalt het?

Brand Bos, locatiemanager Hanzehogeschool Groningen: ‘Heel fijn om te zien hoe alle wensen, uitgangspunten, onderwijsbehoeften en gebruikerseisen terugkomen in het interieurontwerp, meubilair en in kleur- en materiaalgebruik. Een huiselijke omgeving? Die zie je terug in kleurgebruik, informele zithoeken, planten, visuals uit het Groninger landschap. Vitaliteit van gebruikers? Zit-sta werk- en vergaderplekken die beweging bevorderen, akoestische ingrepen die tegelijkertijd warmte uitstralen, veel verschillende soorten werk- en vergaderplekken, zonering in stil, rustig, levendig. Duurzaamheid? Herbekleding van stoelen, afgedankte tafelbladen verwerken in verrijdbare tribunes, oude onderstellen met nieuwe tafelbladen. Flexibiliteit? Modulair en verrijd- en verstelbaar meubilair maakt in een handomdraai een klassikaal leslokaal tot een project-, scrum- of presentatieruimte. De creativiteit en expertise van Gispen hebben binnen onze school een knop omgezet wat betreft de weggooicultuur. Geen overbodige luxe, want de datum van 2025 komt dichterbij. De ambitie van onze school is vanaf dat jaar restafval opnieuw te gebruiken.’

Fotografie: Chris van Koeverden

Alice Tabak - interieurarchitect Gispen

Medewerker aan het woord

‘Het is heel prettig om als interieurarchitect van betekenis te kunnen zijn voor een gezonde en inspirerende omgeving. Ik heb samen met de opdrachtgever, architect én studenten en medewerkers vorm mogen geven aan de dynamische, flexibele en huiselijke onderwijs- en kantooromgeving. Ook ontmoeten – van samen lunchen tot samen sporten – stond bij deze opdracht hoog op mijn to-do-lijst.

Duurzaamheid was de rode draad: duurzaam voor mensen en omgeving. Van inzet van planten en akoestische verbeteringen tot herinzet van bestaand meubilair van Hanzehogeschool zelf en gerefurbisht uit onze Circulaire Hub. Uitgangspunten voor de interieurontwerpen waren: bestaand laten harmoniëren met nieuw, flexibel en dynamisch in opstelling en gebruik. Als interieurontwerper heb ik al mijn kennis en expertise met plezier ingezet.’

‘De Gispen interieurarchitect heeft alle wensen, uitgangspunten, onderwijsbehoeften en gebruikerseisen laten terugkomen in het interieurontwerp, meubilair en in kleur- en materiaalgebruik.’

Brand Bos projectleider Hanzehogeschool Groningen

Brand Bos - locatiemanager Hanzehogeschool Groningen

Klant aan het woord

‘De gecombineerde nieuw- en verbouw was niet alleen een logistieke puzzel. Ook de wensen van gebruikers, duurzaam hergebruik, welzijn, beweging, ontmoeting én het Klaslokaal van de Toekomst wilden we graag in dit project realiseren. In de gebruikers- en ontwerpteams hebben we met veel mensen, opleidingen en afdelingen geschakeld. Fijn om te zien hoe de architect alle wensen in een Ruimteboek heeft verwerkt. Dat boek vormde voor de Gispen interieurarchitect de leidraad voor inrichting van stafdiensten, restaurant, boulevards en schools met ruimtes zoals mediatheek en congreszaal. Onze samenwerking heeft geleid tot toekomstbestendige onderwijs- en werkruimten, die rekening houden met het welzijn van gebruikers en duurzaamheid voor de omgeving. De manier waarop zij herinzet en refurbishment in dit project verwerkten, is als voorbeeld opgenomen in ons onderwijscurriculum; onze studenten werken nu samen met Gispen om circulariteit en duurzaamheid verder te brengen.’